Op verzoek van de begeleider verwoorden de representanten hoe het op die plaats is en hoe zij zich verhouden tot de andere representanten. Zo wordt veel verborgen en onbewuste informatie over de verhoudingen in het systeem zichtbaar gemaakt. Vervolgens bekijkt de begeleider mogelijke interventies om het evenwicht in de opstelling te herstellen.

Familie opstellingen

De basis van je leven wordt gevormd door de familie waarin je geboren bent. Je ouders, grootouders, broers en zussen, ooms en tantes en een hele waaier van voorouders vormen als het ware de klei waaruit jij geboetseerd bent. Al deze mensen hebben hun stempel achtergelaten op jou. Zo kunnen gebeurtenissen van generaties lang terug vaak onbewust in de familie doorwerken. Van oorlog, misbruik, miskraam, criminaliteit, uitbuiting, abortus, emigratie, adoptie en het vroegtijdig overlijden van familieleden tot echtscheidingen.

Er zijn dan patronen ontstaan die alle leden van een familie in meer of mindere mate beïnvloeden. Iedereen die binnen een familiesysteem wordt geboren zal ook altijd bij dit systeem blijven horen. Zo kunnen bepaalde verstoringen nog generaties lang als een onbewuste en onzichtbare invloed in de familie aanwezig blijven.

Verstikking

Bert Hellinger is de grondlegger van familieopstellingen. Hij heeft ontdekt dat kinderen vaak de gevoelens en gedragingen overnemen van een persoon binnen de familie uit het verleden. Als dit niet duidelijk wordt, kan zo’n kind een leven lang vasthouden aan gevoelens en gedragingen die in feite niet van hemzelf zijn.

Wanneer een therapeut op het niveau van de uitingsvormen probeert om een oplossing te vinden zal dit in de regel geen werkelijke verandering bewerkstelligen. Men is dan immers bezig met symptoombestrijding in plaats van de oorzaak aan te pakken. Het aan het licht brengen van een ‘systemisch probleem’, dus waarvan de oorzaak zich op een (collectief) onbewust niveau bevindt, vraagt een andere aanpak.

Door een familieopstelling wordt deze verstrikking zichtbaar gemaakt. Door een systeemopstelling is het vaak mogelijk om erachter te komen waarmee of met wie een cliënt verstrikt is. Wanneer de dynamiek binnen een systeem zichtbaar wordt, ontstaat er ruimte voor de cliënt om zich los te maken van de verstrikking en zijn eigen leven te gaan leiden.

Er bestaan verschillende uitingsvormen van verstrikkingen of onbewust trouw zijn aan een familielid of patroon. Bijvoorbeeld: je merkt dat relaties steeds maar weer mislukken of dat je werk je geen bevrediging geeft. Of je loopt met gevoelens rond waarvan je geen idee hebt hoe je eraan komt zoals het gevoel er niet bij te horen of verdriet, angst, agressie enzovoort. Maar ook verschijnselen zoals depressies, schuldgevoelens, verslavingen, psychische stoornissen, suïcidale neigingen of ziekten kunnen wijzen op verborgen bindingen met vroegere familieleden.